Op een zondag, ongeveer drie weken geleden, stonden er een heleboel Nederlanders vloekend voor de televisie. Neerlands trots in de Formule 1, Max Verstappen, was al kort na de start van de race op Silverstone uit de wedstrijd gereden door directe concurrent Lewis Hamilton. De revanche moest twee weken later komen.
Behalve dat daar die betreffende zondagmiddag meteen in de eerste bocht van het circuit in Hongarije een vette streep doorheen ging. Niet dat Verstappen weer niet kon finishen, maar zijn auto was door een carambolage zo beschadigd dat hij met moeite een punt haalde in de race. Hamilton kwam een stuk hoger uit: hij werd derde (tweede zelfs, na de diskwalificatie van een andere coureur).
Toen Verstappen door Hamiltons toedoen op Silverstone in de bandenstapel belandde, wilden heel veel mensen een eerlijke uitruil: Hamilton moest de volgende race dan maar niet kunnen finishen. Tja, dat gebeurde dus niet: Hamilton eindigde de volgende race vóór Verstappen en kwam ook nog aan de leiding in de strijd om het wereldkampioenschap.
Wat is eerlijk, en wat oneerlijk?
Is het oneerlijk wat er gebeurde op de baan tijdens deze twee races? Is het oneerlijk dat iemand meer punten haalt dan een ander, onder welke omstandigheden dan ook? Wat is écht eerlijk? Of eigenlijk meer: wie zijn wij om te beslissen over wat eerlijk is?
Als het aankomt op eerlijkheid zijn wij mensen behoorlijk gemankeerd. Wat wij eerlijk vinden blijkt heel persoonlijk en afhankelijk van hoe wij zelf in het leven staan. Een mens kan daardoor heel moeilijk objectief beoordelen wat eerlijk is. En als iets of iemand anders een objectieve verdeling maakt, dan vinden wij het vaak nog steeds niet eerlijk.
Terug naar Verstappen en Hamilton
Als je ervan uitgaat dat Hamilton Verstappen de race kostte op Silverstone, wat is dan eerlijk? De meeste mensen zullen zeggen: dat Hamilton niet finisht bij de volgende race, op de Hungaroring. Maar hoe weten wij of dat eerlijk is?
Wat eerlijk is, is in hoge mate afhankelijk van wat iemand nodig heeft. Nou kun je beargumenteren dat niemand het nodig heeft om een race te winnen (of zelfs te rijden) in de Formule 1, maar dat bedoel ik niet. De vraag is: waarom heeft iemand het nodig om een race te winnen in de Formule 1? En als dat dan niet lukt, om welke reden dan ook, wat moet er dan eerlijkheidshalve gebeuren?
Wat eerlijk is, is puur persoonlijk. Daarmee bedoel ik dat eerlijkheid voor één persoon, laten we hem voor het gemak Max Verstappen noemen, ook echt alleen maar gezocht kan worden binnen die persoon. En dus nooit bij een ander (die noemen we dan maar even Lewis Hamilton). Als Verstappen niet finisht in Silverstone, is het voor de eerlijkheid aan de kant van Verstappen helemaal niet van belang of Hamilton wint of niet, dan wel de wedstrijd erna finisht of niet. De vraag is: naar welke eerlijkheid zou Verstappen in zichzelf op zoek moeten? Waarom wil hij winnen? Wat is er echt belangrijk voor Verstappen in zijn leven?
Hetzelfde geldt overigens voor Hamilton: waarom wil hij winnen? Welke behoefte heeft hij in zichzelf die bevredigd moet worden?
Ieder zijn persoonlijke opdracht
Veel mensen zijn op zoek naar De Zin van het Leven. Volgens mij moet die vooral gezocht worden in wie jij zelf als mens bent – wat betekent dat iedereen ter wereld een heel persoonlijke Zin van het Leven heeft. Je bent hier met een persoonlijke opdracht. Dat klinkt makkelijker dan het is. Want allereerst zul je erachter moeten komen wat die opdracht is, en vervolgens moet je er wat aan doen.
Ik maak het even heel klein, en tegelijkertijd heel groot: wat is in dit leven de persoonlijke opdracht van Verstappen, dan wel van Hamilton? Als je heel realistisch bent: races winnen in de Formule 1 is natuurlijk nooit De Zin van het Leven. De Zin van het Leven voor deze beide mannen (hun persoonlijke opdracht) zit ergens anders. Hij zit verborgen achter hun wil om te winnen, achter hun drive, het zit hem in waarom ze doen wat ze doen. En dat is voor beide iets anders – omdat het iets heel erg superpersoonlijks is.
Misschien wil Verstappen wel winnen omdat hij andere mensen niet teleur wil stellen. Voor Hamilton kan het zijn dat hij gebrand is op winnen omdat hij wil laten zien dat hij wat waard is. De opdracht voor beide zit hem dan daar: waarom wil de één niemand teleurstellen, en waarom vindt de ander dat hij niet waardevol is? (NB. Ik zeg niet dat Verstappen een people pleaser is, of dat Hamilton een minderwaardigheidscomplex heeft. Ik zeg maar wat. Het gaat niet om die jongens, maar om het punt dat ik probeer te maken…!)
Winnen, of niet winnen, wijst de heren alleen maar op de opdracht die ze hebben. Winnen of niet, wat ze daarbij voelen en hoe eerlijk ze dat vinden, is de les die ze van het leven voorgeschoteld krijgen om erachter te komen welke opdracht ze te vervullen hebben. Sta hier de volgende keer eens bij stil, als je iets wat jou overkomt oneerlijk vindt. Waarom wil je iets? Waar verlang je echt naar? Welke behoefte probeer je te bevredigen met wat je doet? De echte eerlijkheid zit verborgen in wat je leert van de les die je elke keer voorgeschoteld krijgt. Weet jij welke les dat is, en welke opdracht je daar voor jezelf uit kunt distilleren…?
