Je hebt vast wel eens een voorstelling of concert meegemaakt waarbij aan het einde iedereen juichend opstond. Op zo’n moment is het interessant om eens om je heen te kijken. Meestal gaat je aandacht uit naar de mensen op het podium waarvoor je staat te applaudisseren, maar kijk voor de grap eens naar de mensen om je heen die staan te klappen. Vaak blijkt er wel iemand te zijn die het eigenlijk niet zo leuk vond, of maar gemiddeld leuk in ieder geval, en die toch op is gestaan om te applaudisseren omdat iedereen het doet.
Je ziet het ook in vergaderingen: dat mensen instemmen, soms zelfs hardop en in krachtige bewoordingen, met iets wat ze eigenlijk niet ondersteunen. “Goed plan!” “Goed idee!” Maar als je iemand vervolgens spreekt in de wandelgangen blijkt dat die zich stiekem toch niet in het plan of idee kan vinden.
Hoe vaak gebeurt het wel niet dat mensen zeggen dat ze iets willen of leuk vinden, of dat ze het ergens mee eens zijn, terwijl ze diep van binnen wat anders denken? En hoe jammer is dat! Want op die manier krijg je vooral allemaal dingen die je niet wilt.
Eerder deze week ging ik eens bij mezelf na hoe vaak ik in het verleden heb toegestemd mee te doen aan dingen waar ik geen zin in had, steun heb uitgesproken aan een plan waar ik niet echt achter stond en applaus heb gegeven terwijl ik de voorstelling eigenlijk niet leuk genoeg vond. Overal kon ik wel een voorbeeld bedenken (meerdere soms, erg genoeg).
Tijdens het typen van dit stukje moest ik denken aan een concert waarbij ik aan het einde stond te applaudisseren terwijl ik het eigenlijk niet goed genoeg vond. Het was de show van Justin Timberlake in Ziggo Dome op 25 augustus 2018. Samen met alle 16.999 andere bezoekers van het concert stond ik aan het einde te klappen om de artiest in kwestie en zijn band te bedanken voor het concert. Maar ik vond het niet goed. Het hele concert lang had ik het idee dat hij de boel op de automatische piloot afdraaide. Het voelde alsof hij vanaf het moment dat hij op het (overigens indrukwekkende) podium stapte met zijn gedachten alvast in de hotelkamer was waar hij met zijn vrouw verbleef, of misschien zelfs al thuis op de bank in New York.
Toch applaudisseerde ik. Net zoals iedereen.
Justin Timberlake zelf heeft het vast als een succesvolle avond gezien, want hij werd toegejuicht door 17.000 mensen en streek een hoop geld op (de kaartjes waren echt schreeuwend duur). Er is dus voor Justin Timberlake geen reden om het een volgende keer anders aan te pakken, want iedereen vond het blijkbaar geweldig wat hij deed. En zo krijgt het publiek de volgende keer dat hij op tournee gaat waarschijnlijk meer van hetzelfde: halve liedjes en min of meer afgemaakte zang en dansjes.
Vaak juichen mensen dingen toe omdat het makkelijker is, of omdat anderen het ook leuk vinden, of omdat ze (in het geval van genoemd concert) nu eenmaal geld hebben betaald om die show te zien. Maar waar we dan niet bij stil staan is dat we op die manier ook vragen om meer van hetzelfde. Immers, de mensen met wie we instemmen of die we toejuichen gaan er vanuit dat we het ermee eens zijn. Dus krijgen we waar we mee instemmen: we hebben immers niet gezegd dat we het niet wilden.
Je hoeft maar een blik op het sociale medium van je keuze te werpen om te zien hoe veel mensen er ontevreden zijn met het leven en de dingen die hen omringen. Ik laat de COVID-crisis even buiten beschouwing, omdat dat een gebeurtenis van de buitencategorie is met even buitenproportionele gevolgen en reacties, maar los daarvan: wat blijken veel mensen niet tevreden met wat ze hebben of zijn. Terwijl: waarschijnlijk hebben ze er zelf voor gekozen.
Waarschijnlijk heb je zelf ‘ja’ gezegd tegen een bepaalde opleiding, een baan, een plan, een huis, een hypotheek, je partner, je vrienden. Waarschijnlijk hebben alle hun ontevredenheid op Facebook of Twitter spuiende mensen vooral dingen in hun leven waar ze wel degelijk voor geapplaudisseerd hebben, ondanks dat ze het er eigenlijk niet mee eens waren.
Niet iedereen op de wereld kan het zeggen, maar in deze contreien mogen we ervan uitgaan dat iemands omstandigheden in hoge mate zijn veroorzaakt door de keuzes die iemand zelf heeft gemaakt. Sta daarom een volgende keer eens bewust stil wanneer je een vraag wordt gesteld of wanneer je voor een keuze staat. Vind je het echt leuk? Wil je er echt in mee? Heb je er echt zin in?
Wat jullie doen moeten jullie zelf weten natuurlijk, maar ik juich vanaf nu alleen de dingen toe waar ik echt achter sta. Hoe leuk jouw leven is en hoeveel dingen erin zitten die je ook echt wilt, is namelijk vooral je eigen verantwoordelijkheid.
