Niet dat ik nu alweer over de Formule 1 wil beginnen, maar ik scrolde door berichten op Twitter over de Formule 1 heen en op een gegeven moment dacht ik, hier moet ik wat over schrijven. Laat me de situatie even schetsen voor mensen die niet geïnteresseerd zijn in Formule 1 en alles wat daar gebeurt, en die mensen meteen even geruststellen: dit is geen technisch autosportverhaal. Waar ik het over wil hebben is, zoals gewoonlijk, menselijk gedrag.
Er was een kwalificatie voor een race en Lewis Hamilton, zevenvoudig wereldkampioen en vorig seizoen de voornaamste tegenstander van de Nederlandse Max Verstappen, maakte een (zeer zeldzaam) foutje, waardoor hij met zijn bolide in een bandenstapel belandde. Vervolgens sprong er een hele meute aan in oranje gehulde mensen op de tribune juichend op – mensen die Hamilton blijkbaar nog steeds diep haten nadat die vorig seizoen een paar keer gewelddadig botste met Verstappen.
Vervolgens wendden vele mensen zich tot Twitter om hier hun mening over te geven (zoals je schijnt te moeten doen als je ergens een mening over hebt). Er was (gelukkig) een grote groep mensen die vindt dat je niet hoort te juichen als er iemand crasht, maar ook veel mensen die vinden dat juichen wanneer iemand crasht oké is. Dat eerste vind ik logisch, dat tweede vind ik interessant. Dus besloot ik me in die discussie te verdiepen.
Ene Jeroen was één van de mensen die zich er tegen uitsprak dat je uit je dak gaat wanneer de tegenstander een ongeluk krijgt. Ongenuanceerd, zoals dat usance is op Twitter, zei hij in hoofdletters: “Niet juichen bij crashes, stelletje lullo’s!” Veel mensen waren het daarmee eens, maar onder de mensen die reageerden waren er ook velen die niet instemden met Jeroens mening.
De belangrijkste redenen die genoemd werden voor wél juichen als de tegenstander van je favoriet iets ergs gebeurt, laten zich samenvatten in het gezegde “boontje komt om zijn loontje”. Dan had Hamilton vorig jaar maar niet moeten gaan staan juichen toen hij de race op Silverstone won nadat hij Verstappen van de baan had gewerkt, zei men. En ook: teams, media en coureurs hebben het er zelf naar gemaakt met hun stemmingmakerij. “Karma,” zei iemand ook nog, hoewel het niet helemaal duidelijk was welk karma hij dan bedoelde. Een ander zei: “Na Silverstone is dat gerechtvaardigd.” Dat zou kunnen gaan over vorig seizoen, maar ook over dat Verstappen eerder dit seizoen nog uitgejouwd werd op het circuit van Silverstone (alsof Hamilton zijn fans aanspoort “boe!” te roepen als Verstappen aan het woord is). Ook haalden mensen aan dat “het Engelse publiek” ook juicht als Verstappen iets overkomt. Er waren zelfs mensen die zeiden dat Jeroen een hypocriet was omdat hij vast ook had staan juichen in zijn woonkamer.
Waar het op neerkwam: verschillende mensen vinden het totaal gerechtvaardigd feest te vieren als de tegenpartij iets ergs overkomt, of hij nou ongeschonden uit de auto stapt na een crash of niet. Dat de fans van die tegenpartij dat ook zouden doen bij jouw eigen held, en/of dat die tegenpartij feest viert na een overwinning wanneer jouw held uit de race is gereden (bijvoorbeeld door diezelfde tegenpartij), draagt blijkbaar bij aan de rechtvaardiging.
Maar het is nooit, echt nóóit gerechtvaardigd te juichen wanneer iemand iets ergs overkomt, ook als dat iemand is die je niet mag. Je kunt iemand links laten liggen, niet reageren op een situatie of iets totaal negeren. Maar als Verstappenfan uit je dak gaan als Hamilton een ongeluk krijgt, of bijvoorbeeld op de banken gaan staan als er iemand van de tegenpartij geblesseerd uitvalt, is niet alleen smakeloos, het getuigt gewoon van een lelijke houding ten opzichte van je medemens. En als je het wilt hebben over karma, zoals één van die Twitteraars immers deed: leedvermaak is slecht voor je karma. De intentie waarmee je iets doet, denkt of zegt komt uiteindelijk weer bij jou terug (nog los van dat het helemaal niet aan een gewone sterveling is of karma tot uitvoer komt of niet).
Maar zo is het op het moment blijkbaar gesteld met veel mensen op het ogenblik: het lijkt voor velen moeilijk om enig respect op te brengen voor een ander. Zelfs iemand gewoon maar tolereren is schijnbaar een hele opgave. En omdat een ander iets naars doet, doen de mensen die ernaast staan, of ernaar staan te kijken, het ook maar. Want tja, “logisch”, of “dat kun je verwachten”, of “karma”, of “dat had die-en-die dat-en-dat maar niet moeten doen”. Oog om oog, tand om tand.
Het wordt echt hoog tijd dat iedereen eens een goede, eerlijke blik werpt op zichzelf. Waarom doe je iets? Waarom reageer je op een bepaalde manier? Wat denk je daarmee te bereiken en wat wil je eigenlijk echt? Want we kunnen er alleen langzaam maar zeker aan beginnen een betere wereld te bouwen als we respect op weten te brengen voor onszelf en voor een ander.
Ook wanneer die ander Lewis Hamilton is terwijl je fan bent van Max Verstappen (en vice versa).